RAW dosyası Nedir ve Nasıl Çalışır ?

/in , /tarafından

raw-foto-001RAW Görüntü Dosyası, fotoğraf makinesinin sensöründen mümkün olan en az düzeyde işlenmiş verileri içeren dosya olarak tanımlanabilir. RAW (çiğ, ham) görüntü dosyası aslında bir dosya formatı değildir. İşlenmemiş ham verilerin taşındığı çeşitli dosya formatlarının genel adıdır ve sıradan görüntü işlemeyazılımlarıyla işlenmeye ya da yazdırılmaya hazır bir format değildir. Fotoğraf makinesinin sensöründeki kırmızı, yeşil ve mavi alıcı pikseller tarafından yakalanan görüntü çeşitli okuma yazılımları ile işlenir ve dijital veriye dönüştürülür. Çıkan veri elektronik sistemler tarafından toplanır ve belirtilen seviyelere yükseltilir. Piksellerden gelen verinin yükseltilmesi işi “ISO” tarafından belirlenir. Eğer sensör üzerindeki alıcı piksellerden gelen veri çok yükseltilirse “yüksek ISO” nispeten az yükseltilerek kullanılırsa “düşük ISO” kullanılmış olur.

 

RAW Dosyası Nasıl Oluşturulur?

Fotoğraf makineniz siz deklanşöre basıp fotoğrafı çektiğinizde sensör üzerindeki Bayer Desenine vuran tüm ışığı, hangi piksele ne kadar yoğun ışık geldiği, pozlama süresi gibi özellikleri bir araya getirir. Bu noktadan sonra yapılabilecek iki şey vardır. Ya direkt olarakRAW dosya kayıt edilir ya da birkaç işlemden geçirilerek JPEG olarak sıkıştırılmış dosya halinde kaydedilir.

raw-foto-002

 

Sensördeki verinin JPEG olarak kaydedilmesini seçerseniz, veri ilk olarak Bayer İnterpolasyonundan geçer. Bu aşamada kullanıcı tarafından belirlenen beyaz ayarı, renk yoğunluğu, keskinlik, kontrast ve pozlama ayarları fotoğraf verisine işlenir, bir veri sıkıştırma prosesinden sonra JPEG görünü ortaya çıkar. Son aşamada sıkıştırma miktarının artması çok daha küçük boyutlu fotoğraflar oluştururken kaliteyi de aynı oranda düşürmektedir.

RAW Görüntü Dosyası Kullanmanın Artıları / Eksileri

Günümüzde tüm fotoğraf makinesi modelleri sensörden gelen ham veriyi beyaz aya, renk yoğunluğu, kontrast ve keskinlik değerlerini ekleyerek JPEG dosyası olarak sıkıştırabiliyor.RAW dosyası kaydeden fotoğraf makineleri ise tüm bu değerleri ve ham veriyi farklı iki yerde kaydeder. Daha sonra RAW dosyası bilgisayarda yazılımlar vasıtasıyla düzenlenir ve bir JPEG dosyasına sıkıştırılır. Bu ekstra adım işleri biraz daha uzatmasına rağmen RAW dosyanın JPEG üzerinde oldukça fazla avantajı vardır:

  • Daha Yüksek Kalite: Piksel değerlerini belirlemek için yapılan tüm hesaplamaların ( gama düzeltmesi, beyaz ayarı, kontrast vs.) temel veri üzerinde tek bir adımda gerçekleştirilmesi sayesinde renkleri daha kesin belirlenmiş ve daha az posterizasyon görünen fotoğrafar elde edilir.
  • İstenmeyen Etkilerin Engellenmesi: Fotoğraf makinesi işlemcisi tarafından eklenen “gren azaltma” ve “keskinleştirme” gibi etkiler RAW dosyada bulunmaz. Böylelikle daha gelişmiş ve sizin kontrolünüzde olan bir görüntü ortaya çıkartırsınız.
  • Veri Kaybının Azaltılması: JEPG görüntü kaydedilirken veri kaybı son derece yüksek olur (gerçi artık kayıpsız bir JPEG sıkıştırma yazılımı bulunuyor) . JPEG işlenmesi esnasında veri kaybının boyutlarını gösteren yazımıza bakabilirsiniz. RAW dosyalarda ise veri kaybı çok az olur ya da hiç olmaz.
  • Daha İyi Kontrol: RAW dönüştürme (RAW dosyası açma) yazılımları kullanıcılara çok daha fazla parametre üzerinde çok daha geniş kontrol imkanı sağlar. Örneğin beyaz ayarını yalnızca “gün ışığı” ya da “gölge” değil istediğiniz renk ısısı değerine ayarlayabilirsiniz.
  • Değişikliklerin Verdiği Zararının Azaltılması: Fotoğrafı sıkıştırılmış bir dosya üzerinden değiştirmek ve manüpile etmek fotoğrafın orijinaline oldukça fazla zarar verir. RAW dosyasında ise bu değişiklikler çok daha az zarar ve veri kaybına neden olur.

RAW dosya kullanmanın dezavantajları

  • Yüksek Boyut: RAW dosyaları hiçbir işlem ve sıkıştırmaya tabi olmadığı için sıradan bir JPEG fotoğrafın 2-6 katı büyük yer kaplarlar. Kayıpsız bir fotoğraf için bir hafızakartına çok daha az fotoğraf sığdırmayı göze almak size kalmış. Fakat hafıza kartlarınıneskiye göre çok daha düşük fiyatları nedeniyle RAW fotoğrafların çok fazla yer kaplaması artık çok da büyük bir problem olmasa gerek.
  • Uyum Sorunu: Standart RAW görüntü dosya formatı (ISO 12234-2, TIFF/EP) genel olarak kabul edilmiş bir format değildir. Tüm fotoğraf makinesi üreticileri tarafından ortak olarak benimsenmiş bir RAW formatı mevcut değil. Bu yüzden insanlar RAW dosyası açma konusunda sıkıntı çekiyorlar. Aşağıdaki tabloda markaların kullandığı RAW formatlarını örebilirsiniz.
  • İş Akışı: Fotoğrafları çektikten sonra direkt düzenlemeye gitmek yerin önce RAW dosyayı üzerinde çalışılabilecek bir formata çevirmek çok zor gibi gözükmüyor olabilir. Fakat yüzlerce fotoğraflık bir iş aldığınızda dönüştürme işi emin olun o kadar kolay gelmeyecek.

RAW İşlemede Kullanılan Yazılımlar (RAW Dosyası Açma)

• Microsoft RAW Image Thumbnailer and Viewer
• Picasa
• Adobe Photoshop
• RawShooter Premium
• ACD See
• Portfolio Extensis 8
• iView Media
• BreezeBrowser
• Adobe Lightroom
• Capture One
• IrfanView
• DXO Optics Pro
• Picture Window Pro

Üreticilerin Kullandığı RAW Dosya Formatları

Ne Zaman RAW, Ne Zaman JPEG?

raw-vs-jpegAslında JPEG formatında fotoğrafçekmenin asıl amacı, hafıza kartına çok daha fazla fotoğraf sığdırabilmenizdir. Bunun yanı sıra RAW, hem fotoğrafı çekerken hem de çektikten sonra işlerinizi daha da uzatır. Yalnızca nasıl olduğuna bakmak için bile RAWfotoğrafları bilgisayarınızda TIFF ya daJPEG formatına dönüştürmelisiniz. Yüzlerce fotoğrafı dönüştürmek canınızı sıkabilir. Eğer fotoğraf makinenizle aranız iyiyse, pozlama ve beyaz ayarı konusunda kendinize güveniyorsanız, yüksek kalitede bir JPEG fotoğraf en az bilgisayarınızda dönüştürdüğünüz RAW dosya formatını taşıyan fotoğrafınız kadar iyi bir baskı sonucu verecektir.

 

RAW formatındaki fotoğrafları, daha sonra uzun fotoğraf düzenleme işlemleri yapacaksanız kullanmalısınız. Fotoğraf makinenizdeki ayarları çok da iyi bilmiyorsanız ya da önemli bir anı fotoğraflayacaksanız RAW kullanmanız daha doğru olur. Böylece iyi fotoğraflar çıkarma ihtimalinizi arttırabilirsiniz. Yalnızca biraz zaman ve hafıza kartınızdaki alandan olursunuz o kadar. Bu arada şunu da unutmayın, günümüzde çoğu fotoğraf makinesinde RAW+JPEG seçeneği bulunuyor. Nasıl bir fotoğraf çektiğinizi görmek için JPEG, daha sonra düzenleyip üzerinde çalışmak için RAW fotoğrafınız oluyor. Tek sıkıntı yine hafıza kartındaki yer sıkıntısı oluyor.

Sonuç

Sonuç sizin çekeceğiniz fotoğraflara geldiğinde, yine siz son ve en iyi kararı verecek kişisiniz. Eğer daha önce kullanmadıysanız RAW dosyası kullanmanızı tavsiye ederim. Sonuçta JPEG yerine RAW kullanmanın kimseye bir zararı olmaz. Hatta size şöyle bir de naçizane tavsiyede bulunacağım. Yazı biter bitmez fotoğraf makinenizi alın, eğer varsa RAW+JPEG seçeneğini seçin ve ister dışarıda ister evinizde bir sürü fotoğraf çekin. Bilgisayara attıktan sonra birRAW dosyası açma programı ile fotoğrafı açın, üzerinde oynayın ve JPEG halindeki fotoğraflarla karşılaştırın. Gerçekten de sonuçların RAW formatında fotoğraf çekip ekstra zaman harcamanıza değip değmeyeceğine kediniz karar verin.

Alıntı: murekkep.org

Enstantane Nedir? Fotoğrafa Etkisi Nasıldır ?

/in , /tarafından

Enstantane nedir? Enstantane fotoğrafçılıkta kullanılan bir terimdir ve pozlama süresi anlamına da gelmektedir. Obtüratör hızı ya da perde hızı olarak da ifade edilebilir. Fransızca anlık, ansızın anlamındaki “instantané”kelimesinden dilimize gelmiştir. Saniyeler ile ölçülür ve fotoğrafa etkisi de bu doğrultuda olur.

Fotoğraf çekim tekniklerinin başında gelen ve fotoğraf terimlerinin ISO ve diyafram ile 3 temel bileşeninden birisi olan enstantane ile sensöre düşen ışığı kontrol etmeye çalışırız. Daha düzgün bir ifadeyle enstantane, diyafram ve ISO’yu dengeli bir şekilde kullanılarak çekilen bir fotoğrafta doğru miktarda ışığı doğru sürede içeri alabilirsek doğru pozlama yapmış oluruz.enstantane_hizi

Fotoğraf terimi ya da fotoğraf çekim tekniği olarak enstantaneyi (pozlama süresi) tanımlamamız gerekirse; fotoğraf makinesinde deklanşör düğmesine bastığımız andan itibaren ışığın ne kadar süreyle sensöre düşeceğini ifade eden terimdir. Bir başka deyişle enstantane, diyaframdan geçen ışınların sensörde ne kadar kalacağını yani kaç saniye pozlanacağını gösterir.

 

Yukarıdaki tanımda pozlama süresi olarak da ifade edildiğinden bahsetmiştik. Saniyeler ile ölçülen enstantane hızı ile anı dondurabileceğiniz kısa pozlama ya da daha uzun pozlama süreleriyle uzun pozlama yapabilirsiniz. Böylelikle shutter speed olarak da kullanılan perde hızının fotoğrafa etkisini görmüş olursunuz.

 

Enstantane Değerleri Nelerdir?

Anı dondurabileceğiniz kısa pozlama yani hızlı bir enstantane süresi veya uzun pozlamayapıyorsanız 1 saniye üzerinde daha yavaş enstantane süreleri saniyeler ile ifade edilmektedir. Enstantane değerleri de bu saniye aralığına göre sıralanır.

Standart olan bu değerler 30 saniye ile başlar ve 1/8000′e (saniyenin sekizbinde biri) kadar devam eder. Enstantane değerleri fotoğraf makinesine göre değişkenlik gösterebilir. Hatta DSLR fotoğraf makinelerinin fiyatlarını belirleyen önemli özelliklerden bir tanesi de sahip olduğu enstantane süreleriyle ilgilidir. Giriş seviyesi uygun fiyatlı DSLR fotoğraf makinelerinde 1/4000 olan asgari değer, orta seviye ve daha üst profesyonelmodellerde 1/8000 saniye olmaktadır.

Azami enstantane süresi olarak 1 saniye üzerinde hemen hemen tüm DSLR fotoğraf makineleri 30 saniye değer sunmaktadırlar. 30 sn azami enstantane sınırı üst sınır kabul edildiğinden bu noktadan sonra yapılmak istenen uzun pozlama süreleri için fotoğraf makinesinde “B” yani BULB mode konumuna getirilip çekim yapılabilir.

B/Bulb mode konumunda ışığın sensöre düşeceği süreyi tamamen kendimiz belirleriz ve ne kadar saniye pozlama yapılırsa o kadar süre ışık içeri alınmış olur. Star trails – yıldız izi fotoğraflarda 30 sn ve üstü uzun pozlama tekniği sıkça kullanılmkatadır.

  • 1 saniyenin altındaki değerler 1/2, 1/4, 1/8, 1/15, 1/30, 1/60, 1/125, 1/250, 1/500, 1/1000, 1/2000, 1/4000, 1/8000
  • 1 saniye üzerindekiler ise 2, 4, 8, 15, 30 değerini alır.

Bu değerlerin hesaplanması oldukça basittir. 1 saniyenin altındaki bir değere örnek vermek gerekirse, çekilen fotoğraftaki exif bilgisinde eğer 1/2000 değerini görüyorsak bu saniyenin ikibinde biri anlamına gelmektedir. Işığı sensöre bir saniye boyunca değil ondan daha kısa bir sürede (kısa pozlama) daha hızlı bir enstantane süresiyle içeri aldığımızı gösterir.  Bu örnekteki 1/2000 değeri kullanılarak basit bir şekilde anı dondurmak anlamında hareketli bir çocuğu çekebilmek ya da bir spor müsabakasındaki görüntüyü anlık olarak yakalayabilmek için kullanılabilir.

Enstantane’nin Fotoğrafa Etkisi Nasıldır?

Fotoğraf çekim tekniklerinde oldukça önemli bir yere sahip olan enstantane ile ışığı kontrol ederiz. Fotoğraf terimlerinden diğer üç bileşen olan ISO ve diyaframın değişmediğini varsayarsak bu süre ile oynayarak kısa veya uzun pozlama yapabiliriz. Böylelikle aydınlık veya karanlık fotoğraf elde etmemiz ışığın sensöre ne kadar süreyle düşeceğini hesaplamamız, belirlememiz ile olacaktır.

Fotoğrafı çekilen konuya göre yukarıda belirttiğimiz şekilde enstantane değerleri kullanırız. Eğer fotoğrafını çekmek istediğimiz konu hızlı bir konuysa kısa pozlama yaparak hareketidondurabiliriz. Genellikle elde çekimlerde saniyenin altındaki enstantane değerleri 1/100 ve sonrası kullanılabilir. Ya da tam tersi bir şekilde uzun pozlama yapabilir ve daha yavaş enstantane sürelerini fotoğraf konunuza göre deneyebilirsiniz. Bu durumda uzun pozlama yazısında da belirttiğimiz gibi hareketin devamlılığı (akan su, şelale, giden arabalar vb gibi) olan durumlarda ya da ışığın yetersiz kaldığı durumlarda 1 saniye ve üstü enstantane değerleri kullanılabilir.

  • Kısa pozlama nedir : Anı yakalama, hareketi dondurma ya da ışığın patladığı noktalarda sensöre düşen ışığı azaltmak amacıyla hızlı enstantane değerleriyle çekim yapabilirsiniz. 1 saniyenin altında, 1/100 ve daha azı sürelerde yapılan çekimler kısa pozlamayı ifade etmektedir.

5946572807_34deafde111/400 enstantane hızı ile kısa pozlama

  • Uzun pozlama nedir: Hafif ışıkta hareket eden bir objenin yaymış olduğu harekethissinin, uzun pozlanarak mevcut ışığın hüzmeleriyle fotoğrafa aktarımı olarak tanımlanır. Eğer ortamda bulunan ışık az ise sensöre düşen ışığı arttırmak için yavaş enstantane değeri kullanabilirsiniz. 1/15 enstantane değeri ve 1 saniye üzerinde olan tüm değerler fotoğrafta uzun pozlamayı ifade etmektedir.

metro passing

1/15 sn enstantane hızı ile uzun pozlama

6024460793_4674ea01cf

25 sn / ƒ/22 / ISO200 / 26mm

  • Bulb: Enstantane değerinin fotoğraf makinelerinde azami sınır olarak 30 saniye olduğunu belirtmiştik. Fotoğraf makinesinde izin verilen en yavaş enstantane hızından (30 sn) daha da yavaş sürede pozlama (uzun pozlama) yapmak istediğiniz  durumlarda sınırsız anlamına gelen “B/ Bulb” modu devreye sokarak enstantane süresini istediğinizgibi belirleyebilirsiniz.

481126091_b751463fd6

1 saat (60 sn) enstantane hızı ile uzun pozlama

Enstantane Hakkında Bilinmesi Gerekenler

  • Enstantane süresi saniyeler ile ölçülür.
  • 1/8 pozlama süresi 1/250 pozlama süresinden büyüktür.
  • 1 saniye altında rakam büyüdükçe pozlama süresi kısalır.
  • Pozlama süresi kısaldıkça sensöre daha az ışık alınmış olur.
  • Kısa pozlamanın karşılığı hızlı enstantane değeridir.
  • Hızlı enstantane değerleri ile hareketi dondurup, anı yakalayabilirsiniz.
  • 1/60 ile 1/15 enstantane değerleri genellikle elde çekim için azami sınırları ifade eder.
  • Elde çekim için üst sınır elin titremesine, kullanılan ekipmanın ağırlığına göre değişir.
  • Bu değerlerden sonrası ve 1 saniye üstü uzun pozlama çekim tekniğine girer.
  • Uzun pozlamanın karşılığı yavaş enstantane değeridir.
  • Uzun pozlama yapmak için elde çekim sınırı geçildiyse tripod kullanılmalıdır.
  • Uzun pozlama fotoğraf çekimlerinde tripod ve uaktan kumanda kullanılmalıdır.
Kaynak : murekkep.org

Doğru Pozlama Nedir ? Nasıl Yapılır ?

/in , /tarafından

Doğru pozlama nedir?

Fotoğrafçılıkta doğru pozlama fotoğraf çekme süresi boyunca kullanılan ışığın doğru kullanılmasıdır. Fotoğraf çekim teknikleri açısından baktığımızda ise doğru pozlama; pozlamanın temel unsurları olan diyafram, enstantane  ve ISO değerlerinin doğru kullanılıp, çekilmek istenen fotoğrafta ışığın olması gerektiği kadar alınması anlamına gelmektedir.

Özellikle digital fotoğraf makinelerinin yaygınlaşmasıyla beraber çekilen fotoğrafların doğru pozlanıp pozlanmadığını belirleyen genelde fotoğraf makinesinin AUTO modu olsa da manuel ayarlar ile fotoğraf çekilmek istendiğinde pozlamanın üç önemli bileşeni karşınıza çıkacaktır.

Aperture (A) olarak gördüğünüz diyafram açıklığı, Shutter Speed (S) olarak gördüğünüz enstantane hızı yani ışığın ne kadar süreyle düşmesine izin verileceği pozlama süresi ve filmin veya sensörün ışığa karşı duyarlılığını ifade eden film ASA‘sı (ISO) değeri bu üç temel doğru pozlama bileşenini oluştururlar. (Bknz.Resim1)pozlama-ucgeni

Doğru pozlama fotoğrafa düşen ışık miktarının doğru olduğu zamanlarda kullanılan bir ifadedir. Doğru pozlanmış bir fotoğrafta alınmasına izin verilen ışık miktarı yukarıdaki temel pozlama unsurları (diyafram, enstantane hızı ve ISO) doğru kullanılarak elde edilerek normal bir poz ortaya çıkarılmıştır.

Fotoğrafın olması gerekenden daha fazla ışık almasını overexposure olarak ifade ederiz ve fotoğraf aşırı pozlanmış deriz. Eğer fotoğraf az ışık almışsa ve karanlık bölgeler ortaya çıkmışsa, underexposure olarak ifade edilir ve fotoğraf için az pozlanmış ifadesi kullanılır. (Bknz.Resim2)

 

Doğru Pozlama Nasıl Yapılır?

Fotoğrafçılıkta genel olarak pozlama (exposure) kavramı, enstantane ile diyafram ayarları sonucunda ortaya çıkan durumu ifade etmektedir. Az pozlanmış bir fotoğraf karanlık olurken, fazla pozlanmış bir fotoğraf ise daha fazla ışık aldığından aydınlıktır. Bir fotoğrafın doğru pozlanmış olmasını ise enstantane ve diyafram ayarları belirler. Bu anlamda bir fotoğrafın pozlaması doğruysa yani doğru pozlanmışsa, o fotoğraf çekildiği andaki ışığı doğru kullanacak şekilde enstantane ve diyafram ayarlarıyla çekilmiş demektir. dogru-pozlama-nedir

Enstantane ve diyafram konularına ayrıca değineceğiz, fakat basit bir şekilde doğru pozlama nedir konusunda enstantane hızının ya da süresinin fotoğrafta ışığın içeri girme süresi olarak ifade edilebilir. Diyafram ise aynı şekilde içeri ne kadar miktarda ışığın gireceğini ifade eden ayardır. Dengeli bir şekilde kullanılarak ayarlanan enstantane ve diyafram ile doğru miktarda ışığı doğru sürede içeri alabilirsek doğru pozlama yapmış oluruz.

 

 

 

 

 

Kaynak: Murekkep.org